"Taki wstyd" Joanna Jagiełło

 

Wydawnictwo: Biblioteka Akustyczna

audiobook: czas trwania 8 godzin 43 minut

Moja ocena : 5/6

lektor: Agnieszka Postrzygacz

"Taki wstyd" to kryminalno obyczajowa powieść pani Joanny Jagiełło, autorki, którą do tej pory kojarzyłam głównie, jako twórczynię książek dla dzieci i młodzieży. Kiedy znalazłam tego audiobooka w ofercie mojego abonamentu Empik Go, bardzo się ucieszyłam, chciałam bowiem sprawdzić, czy powieść dla dorosłych w wydaniu pisarki wypadnie równie dobrze, jak te skierowane dla najmłodszych.

 

Tak, jak wspomniałam, "Taki wstyd" to powieść z wątkiem kryminalnym, jednak największy nacisk kładzie na aspekt obyczajowy, a właściwie historię rodzinną, pamięć rodową i dziedziczenie transgeneracyjne. To głównie wokół tego wątku kręci się opowieść, nawiązując do nieuchronności losu, przeznaczenia i klątwy przechodzącej z pokolenia na pokolenie.

 

Olgierd i Marta, mimo że są po rozwodzie, utrzymują ze sobą przyjacielskie relacje, a ponieważ w swoim towarzystwie świetni odpoczywają, postanawiają spędzić wspólnie kolejne wakacje. Na swoją bazę urlopową wybierają Hel, niestety nie mogą w pełni korzystać z uroków wakacji, ponieważ pogoda wyraźnie im nie sprzyja. Trochę więc z nudów, trochę z przekory zaczynają interesować się lokalną, ale jak do tej pory nierozwiązaną sprawą kryminalną, a mianowicie zamordowaniem miejscowego dyrygenta.

 

Człowiek ten był szanowany w lokalnej społeczności, miał kochającą rodzinę i bardzo dobrą opinię, nie wiadomo zatem, kto pragnąłby jego śmierci. Do tego, w czasie urlopu Olgierda i Marty na Helu, w tajemniczych okolicznościach znika również żona dyrygenta. Para turystów postanawia więc włączyć się w śledztwo i poszukać tropów na własną rękę, urozmaicając sobie w ten sposób urlop.

Zniknięcie żony dyrygenta sprawia, że mieszkańcy Helu, na co dzień zamknięta społeczność, zaczynają się odsłaniać i coś więcej mówić na temat denata. Wtedy na jaw wychodzą jeszcze inne jego tajemnice. Okazuje się, że dyrygent w ciągu ostatnich paru lat uwiódł wiele kobiet, między innymi członkinie swojego chóru, a jego żona prowadziła z powodzeniem podwójne życie, i to o prawdopodobnie jakaś osoba z przeszłości małżonków stoi za ich tragedią.

 

Aktualne wydarzenia związane z badaniem sprawy zabójstwa, przeplatają się z retrospekcjami sięgającymi początku XX wieku, przedstawiającymi losy spokrewnionych kobiet, które na skutek różnych okoliczności zostają samotnymi matkami porzuconymi przez swoich partnerów. Kolejne rozdziały to historie następnych pokoleń, czyli córek i wnuczek, zmagających się z trudnościami samotnego macierzyństwa, ale też piętna, jakie zostaje im nadane. W tej rodzinie nieślubne dziecko jest bowiem powodem do wstydu, swoistym przekleństwem i klątwą, które sprawiają, los że każdej nowo narodzonej dziewczynki jest już zdeterminowany, a ona sama powielać będzie schemat zachowania swej matki i babki. 

 

Początkowo oba wątki, i ten kryminalny, i ten obyczajowy, wydają się być zupełnie odrębne, jednak z czasem okazują się mieć wspólny mianownik, który ostatecznie doprowadza do tragedii. Bardzo ważne dla fabuły okaże się także to, czy ową "klątwę" samotnego macierzyństwa da się (a może wcale nie trzeba) w jakiś sposób powstrzymać i zamknąć raz na zawsze rozdział rodzinnej historii.

 

Po lekturze "Takiego wstydu" byłam pełna sprzecznych uczuć, co do tej historii. Z jednej bowiem strony nie zadowala ona fanów kryminałów, bo ten wątek, choć wokół niego kręci się cała akcja, stanowi raczej dodatek do książki, a nie jest istotę. Z drugiej jednak strony, skupienie się na sadze rodzinnej, pamięci transgeneracyjnej, na rozważaniu, czy faktycznie los człowieka przychodzącego na świat w danej rodzinie jest już z góry przesądzony i chcąc, nie chcąc, potomek będzie powielał wybory swych przodków, jest bardzo ciekawym wątkiem.

 

Sporo jest w tej książce goryczy, smutnych wniosków, które nasuwają się czytelnikowi. I to nie tylko w kwestii samotnego macierzyństwa, ale głównie jeśli chodzi o wsparcie rodziny, wpływ otoczenia, a także fakt, że przejmowanie się opinią innych i tym, co ludzie sobie o nas pomyślą lub powiedzą, staje się ważniejszy niż to, co myślimy sami o sobie.

 

Powieść ta ma wbrew pozorom wiele wątków, bo oprócz wyżej wymienionych dwóch głównych, sporo miejsca poświęcono także małżeństwu Olgierda i Marty, którzy choć po przejściach, na nowo budują swoje relacje. I tutaj również nasuwają się sprawy do przemyślenia: czy trudno pogodzić się z konsekwencjami swoich wyborów i podjętych decyzji? Czy zakończony związek ma jeszcze szansę na odbudowę relacji? I co jest dla nas właściwie w małżeństwie najważniejsze?

 

Przesłuchałam "Taki wstyd" z wielkim zainteresowaniem. Cieszę się, że trafiłam na tę powieść w Empik Go, bo w innych okolicznościach pewnie bym po nią nie sięgnęła, albo nie była nawet świadoma, że pani Joanna Jagiełło pisze także powieści skierowane dla dorosłych czytelników. Historia ta ma dla mnie jeszcze jeden wielki pozytyw, otóż jej akcja dzieje się na Helu, w Jastarni i Juracie, miejscach, które odwiedziłam w tym roku po raz pierwszy w życiu i od razu się w nich zakochałam!

A ponieważ uwielbiam czytać powieści, które toczą się w miejscach mi znajomych, z tym większą przyjemnością dałam się porwać tej opowieści, do czego i Was zachęcam.

 

Sardegna